Quedaría esta intervención incompleta se non aplicásemos unha perspectiva de xénero. Os datos estatísticos constatan, en efecto, que as mulleres e as nenas con discapacidade sofren en maior porcentaxe (en torno ao dobre) que as mulleres e as nenas sen discapacidade, violencia na parella, delitos sexuais e violencia de xénero. Tamén son mulleres ou nenas quen maioritariamente son esterilizadas sen o seu consentimento, segundo se permite no Código Penal co fundamento paternalista de garantir o interese da persoa con discapacidade (art. 156). As mulleres con discapacidade teñen unha tasa máis alta de desemprego que os homes con discapacidade. E as mulleres de maior idade atópanse en maior risco de exclusión social e máis problemas de coidado pola soidade.
Desde esta perspectiva, é necesario actuar tanto na mellora das normas, como na vixilancia da aplicación efectiva das normas. Na mellora das normas, hai algúns aspectos a destacar. A derrogación da esterilización debería ser unha das reformas inaprazables. Igualmente a mellora da lei orgánica de violencia de xénero coa finalidade de evitar as situacións de discriminación interseccional: neste aspecto cumpriría levar a efecto as propostas contidas no Pacto de Estado contra a Violencia de Xénero. Recomendamos aos colexios da avogacía, e estes o aceptaron, formación e capacitación dos colexiados en igualdade e violencia o que inclúe as propostas específicas do pacto do Congreso e o Senado en materia de violencia contra colectivos especialmente vulnerables e contra vítimas persoas con discapacidade. Os colexios aceptaron a recomendación.
De novo o RD 1917/1999 sobre valoración da discapacidade presenta problemas, agora desde a perspectiva de xénero e discapacidade, ao non contemplar enfermidades feminizadas: o caso paradigmático é a fibromialxia. Sobre esta cuestión estase a tramitar unha queixa dunha muller que cada vez está peor, pero o seu grao de discapacidade en vez de aumentar, diminúe.
Tamén é necesaria a vixilancia da aplicación efectiva das normas na medida en que as mulleres con discapacidade se atopan con dificultades para facer valer os seus dereitos derivados: as veces pola súa discapacidade -por exemplo, unha muller con discapacidade intelectual pode non ser consciente dos malos tratos continuados que sofre, de aí a importancia das campañas públicas dirixidas aos colectivos máis vulnerables-. A Secretaría Xeral de Igualdade fixo unha guía sobre violencia contra as mulleres cos discapacidade, onde recolle a violencia física, a sexual, a estrutural, a psicolóxica, a económica, a obstétrica e a cultural; outras veces pola falta de medios -por exemplo, por non haber medios alternativos para as mulleres xordas ao teléfono de asistencia as vítimas, ou por non dispor de intérpretes da lingua de signos nas dependencias administrativas, policiais ou xudiciais-. Hai un convenio de colaboración entre a Secretaría Xeral de Igualdade e a Federación de asociacións de persoas xordas para garantir unha atención integral as mulleres xerado no marco do pacto de Estado contra a violencia de xénero; e mesmo tamén polos propios prexuízos que sofren as mulleres con discapacidade -por exemplo, restándolle credibilidade á súa declaración ao priorizar que se trata dunha muller que ten unha discapacidade-. Hai pouco tivemos unha xuntanza coa entidade Ecos do Sur, na que fixeron referencia a un caso dunha muller nixeriana, vítima de trata, cunha patoloxia psiquiátrica precisamente por ser vítima de trata, e o caso foi sobreseido ao non lle dar ceredibilidade a testemuña da vítima.
Finalmente, a implementación efectiva do modelo social obriga a actuar, no só no eido normativo e na vixilancia da aplicación efectiva das normas, tamén na concienciación para o cambio de modelo. A persistencia na sociedade de prexuízos reflíctese en episodios aparentemente puntuais pero demostrativos da existencia dun problema estrutural. É moi significativo que a discapacidade sexa o segundo motivo de delitos de odio en España. Ou que a discapacidade sexa o detonante de moitos acosos contra nenos e nenas nos centros escolares. Os poderes públicos deben loitar contra a discafobia (medo irracional, odio e discriminación contra as persoas con discapacidade).
Remato xa. Volvo a agradecer a oportunidade que se me deu de comparecer ante esta Comisión, e quedo a súa disposición para as aclaracións que teñan por conveniente realizar.
