Os malos tratos ás mulleres por parte das súas parellas masculinas aparece en todos os países e culturas, en todos os niveis educativos e socioeconómicos.
A primeira agresión aparece aproximadamente aos dous anos e medio do comezo da relación.
Ante estes datos aprema a necesidade de detectar trazos ou perfís que poidan identificar e previrse dun maltratador, pero non existen marcadores físicos, psíquicos nin biolóxicos capaces de detectar de certo á maioría deles. Non existen na medida en que calquera pode ser potencialmente un maltratador ou un asasino, o ser humano é algo que nunca acaba de facerse ben. Partindo desta base tentaremos bosquexar unas cantas notas respecto diso.
A historia da humanidade é a substitución da violencia polo poder, ou dito doutra forma, a substitución da forza polo dereito, con todo, hai moitos homes que ante a igualdade de dereitos lograda pola muller senten ameazada a súa posición de poder na relación e recorren á violencia para reafirmalo someténdoa.
Tamén hai homes cuxa relación co desexo sexual é tan problemática que só mediante unha manobra violenta poden recuperalo, serían suxeitos sádicos nos que o desexo sexual só aparece ou reaparece despois do acto agresivo que coloca ao bordo da desaparición á parella ou o que é o mesmo, redúcea a unha condición de obxecto. Canto máis se machuca a autoestima do outro, maior control se exerce. Estes homes NON son perversos, actúan violentamente pero non ao momento da desaparición do outro. Os perversos, en cambio, si o fan porque non hai temor ante a súa propia desaparición, estes son os que tan frecuentemente pasan da agresión ao posterior suicidio.
Binomio este agresión/suicidio que sobre unha estrutura perversa capaz de pasar ao acto asasino, mostra unha gran dependencia emocional cara á súa vítima xa que a maioría dos suicidios posteriores ao asasinato execútanse en clave dun sentimento de perda insoportable e non de culpa.
Aínda que non existan indicadores obxectivos capaces de identificar ó maltratador, si dispoñemos dalgúns trazos que, cando menos, deberían terse en conta:
Son individuos que frecuentemente viron e/ou padeceron a violencia nas súas familias de orixe, teñen dificultade para recoñecer e expresar os propios sentimentos e os dos demais (baixa ou nula empatía), cren na violencia como unha forma aceptable de solucionar conflitos interpersoais, adoitan minimizar, negar as agresións ou ter un recordo distorsionado das mesmas; xustifican a súa violencia en base ao comportamento da súa parella á que responsabilizan da agresión que eles cometen; a agresión cumpre a finalidade de controlar, intimidar ou someter á parella mediante o uso ou a ameaza da agresión física co fin de ter todo o poder na relación.
Jacobson & Gottman, describen dous perfís básicos de home maltratador:
- Tipo Cobra: similares ao delincuente común, ten unha personalidade criminal que se manifesta en condutas antisociais. Son individuos impulsivos e hedonistas con baixa tolerancia á frustración. É frecuente que abusen do alcohol e as drogas. Pegan ás súas mulleres e abusan emocionalmente delas para impedir que interfiran na consecución dos seus desexos. Senten que teñen dereito a facer o que fan e a obter o que desexan do modo que estimen conveniente. Algúns son psicópatas, carecen de conciencia e son incapaces de sentir remorsos. Son incapaces de construír relacións íntimas auténticas. Os seus compromisos son superficiais e a súa intimidade é mínima, chegando a ser perigosos se as súas mulleres tratan de obter máis deles. Adoitan presentar historias familiares caóticas e moitos foron abusados eles mesmos. Non parecen ter motivos para cambiar a súa conduta, e non cabe esperar que busquen axuda terapéutica de forma espontánea.
- Tipo PITBULL: NON adoitan ter unha historia delituosa, senón que exercen a violencia no fogar. Con frecuencia os seus pais foron violentos coas súas nais e aprenderon que a violencia é unha forma lexítima de tratar á muller. Son moi dependentes das súas mulleres e senten temor a ser abandonados, o cal desencadea ataques de celos ás veces con tinguiduras paranoides, e isto obrígaos a controlar ao límite a independencia das súas parellas. Aínda que en certa medida son menos violentos que os cobra, poden chegar a cometer agresións graves e mesmo asasinatos.
Estas distincións son útiles á hora de asesorar ás vítimas respecto ás medidas que deben tomar no momento en que deciden abandonar ao agresor, mentres os cobra poden ser mais perigosos no momento da separación, a longo prazo o máis perigoso é o pitbull porque pode seguir acosando á súa vítima durante moito tempo.
O home maltratador é produto dunha historia familiar, social e persoal moi difícil de reescribir na medida en que estas variables distan moito de poderse controlar, sempre houbo, hai e é de esperar que siga habendo maltratadores.
A prevención dos malos tratos compete a toda a sociedade.
